Topsport Nederland zwaar onder druk; 33 procent topsporters ervaart grensoverschrijdend gedrag

In dit artikel:

Uit een recent onderzoek onder ruim 1200 Nederlandse topsporters, 200 coaches en ongeveer 100 oud-topsporters, uitgevoerd door Verinorm en gefinancierd door het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, blijkt dat een derde van de topsporters te maken heeft met grensoverschrijdend gedrag. Daarnaast ervaart een kwart van hen fysiek, mentaal of verbaal geweld, vooral door trainers en coaches die onder druk van prestatiedruk machtsmisbruik, dwang en chantage toepassen. Deze situatie onderstreept de noodzaak om in de topsport succes niet enkel te meten aan medaillewinsten, maar ook meer te focussen op het welzijn van de sporter.

Het rapport, dat sporters uit 26 Nederlandse bonden en 63 disciplines omvat, beschrijft ook fysieke en mentale gezondheidsproblemen onder topsporters. Een derde kampt met slaapproblemen en ook maag-, darm-, hoofdpijn- en luchtwegklachten zijn wijdverspreid, hoewel deze laatste categorie vergelijkbaar is met die in de algemene Nederlandse bevolking. Deze bevindingen wijzen op de zware tol die de intensieve sportomgeving eist van atleten.

Een schrijnend voorbeeld van structurele problemen in de Nederlandse topsport is de crisis binnen de Nederlandse Triathlon Bond (NTB). Na publicaties in 2021 over een angstcultuur, wanbeleid en pesterijen binnen de bond ontstond er ophef. Hoewel de NTB aanvankelijk de beschuldigingen ontkende, bevestigden latere onafhankelijke onderzoeken langdurige misstanden, leidend tot een bestuurscrisis en vertrek van directieleden.

Deze onderzoeksresultaten illustreren een diepgeworteld probleem in de Nederlandse topsport, waar de druk op prestaties vaak leidt tot een ongezonde en zelfs schadelijke omgeving voor atleten. Er wordt dan ook gepleit voor een koerswijziging waarbij het welzijn van de sporter centraal staat, zodat medailles niet langer de enige maatstaf voor succes zijn.